De vrijmetselaarsloge Amsterdam bestond ruim 100 jaar uit twee gebouwen, waaronder ‘Het Bierhuis’ (pand 41, Huize Vondel), door de beroemde architect Cuypers in 1873 gebouwd in opdracht van Heineken, lid van een Amsterdamse loge. ‘Huize Vondel’ werd in 1904/05 naar ontwerp van Willem Kromhout verbonden met de voormalige balzaal (pand 39) en verbouwd tot tempel voor de Amsterdamse vrijmetselaarsloges.
Kromhout gaf pand 39 het aangezicht van een tempel, compleet met timpaan. De grote verbouwing van 1910/11 heeft alle oudere bouwfasen grotendeels uitgewist. Naar ontwerp van architect P. Heyn, ook lid van een Amsterdamse loge, werd zowel Kromhouts gevel als die van Cuypers afgebroken. Het geheel kreeg een nieuwe gevel in een meer Berlagiaanse stijl, met de twee torentjes, veel bak- en natuursteen en glas-in- lood. Het toenmalige roosvenster moest tijdens de naoorlogse restauratie vervangen worden.
Pierre Cuypers
Petrus Josephus Hubertus (Pierre) Cuypers (1827-1921) was Nederlands architect. Hij ontwierp Rijksmuseum en het Centraal Station. Cuypers was echter in de eerste plaats een architect van kerken.
Hij ontwierp meer dan 100 kerken, waarvan er ongeveer 70 werden gebouwd. Daarnaast ontwierp Cuypers kapellen en kloosters en restaureerde hij tientallen oude kerken, waarbij de restauratie vaak samenging met een uitbreiding en/of metamorfose in Cuypers’ stijl.
Behalve kerken restaureerde hij een groot aantal andersoortige monumenten. Ook was hij de ontwerper van de troon waarop de koning elk jaar tijdens Prinsjesdag de troonrede uitspreekt. Deze troon stamt uit 1904.[Hij is van belang als de man die de architectuur in Nederland nieuw leven inblies en een nieuwe traditie van vakmanschap vestigde.
Zijn invloed beperkte zich daardoor niet alleen tot zijn vele eigen leerlingen, ook architecten als Berlage en De Klerk, maar ook Kromhout en Heyn.
Willem Kromhout
De Nederlandse architect Willem Kromhout (1864-1940) kan worden gezien als een van de grondleggers van de moderne architectuur in Nederland in het begin van de twintigste eeuw. Kromhouts werken behoren tot de kenmerkende gebouwen van de Jugendstil. Hij brak evenals Berlage door met stijlnabootsing, maar zijn architectuur is fantasierijker.
Piet Heyn
Piet Heyn (1857 – 1929). Een van Heyns bekende activiteiten was het toenmalig herstellingsoord in Bergen aan Zee voor kinderen uit 1908 dat is ontworpen in opdracht van het Amsterdamse Burgerweeshuis.
Rond 1910 volgde naar zijn ontwerp een ingrijpende verbouwing met een vernieuwing van de voorgevel van het logegebouw, zoals deze er nu uit ziet.
De 21e Eeuw in
In 2013 zijn de Vondelstraat 39 en 41 volledig gerenoveerd in samenwerking met Stadsherstel Amsterdam en met financiële ondersteuning van het Nationaal Restauratiefonds. Het ensemble van beide gebouwen is daarmee geheel aangepast aan de eisen van deze tijd. Door het gehele gebouw is WIFI aanwezig, er is multimediale apparatuur voor beeld en geluid en het gebouw is nu voorzien van een professioneel uitgeruste bar en cateringkeuken. Nummer 41 is nu verhuurd aan een advocatenkantoor. Nummer 39 wordt professioneel beheerd en geëxploiteerd door de Vrijmetselaars Stichting Amsterdam, namens de acht Vrijmetselaarsloges te Amsterdam.
